Uygulama alanlarını en verimi bir şekilde kullanabilmek için, peyzaj projelendirme süreçleri bir plan dahilinde yapılmalıdır. Bu türden projelerde her ne kadar bazı örneklemeler yapılabilse de, aslında her peyzaj çalışması kendine özgü izlerde taşır.
Uygulama alanlarında ki farklılıklar, çevresel etkenler, coğrafi etkenler, her peyzaj çalışmasını özgün kılar. Bu türden projeler her ne kadar kesin çizgilerle ayrılmasa da, küçük, orta ve büyük ölçekli projeler olarak incelenebilir. Peyzaj projelendirme sürecinin ilk aşamasında, bazı verilere ihtiyaç duyulur.
Bunlar da ancak yerinde gözlem imkanı veren etüt çalışmaları ile mümkün olabilir. Uygulama alanın doğal koşulları, eğit ve düzlemi, toprak yapısı projede hani araçlardan faydalanılacağı hakkında bazı bilgiler verir. Etüt çalışmalarını tamamlamak için, arazinin imar durumu, kadastro durumu, müşteri ihtiyaçları de belirlenmelidir.
Peyzaj Projelendirme Süreçlerinde Kullanılan Araçlar
Uygulama alanına ilişkin gerekil bilgiler etüt çalışmaları ile sağlandığı durumlarda, planlamalar yazılı hale getirilebilir. Bu türden çizimlerde Autocad, 3D Max, Photoshop gibi uygulamalar sıklıkla kullanılır.
Projeleri 3D görsel efektlerle oluşturma imkanı veren bu türden araçlar, aynı zamanda planlamanın belirli ölçülerde hazırlanmasına da imkan sağlar. Peyzaj projelerinin uygulanabilir olması için, yapısal peyzaj, bitkisel peyzaj uygulamalarının birlikte tasarlanması gerekir.
Uygulamada yer alması gereken drenaj sistemleri, bahçe ve kent mobilyaları, aydınlatma elamanları, sulama sistemleri uygun konumlarda işaretlenmeli, kesit ve görünüşleri açıkça belirtilmelidir.
Projeye bitkisel uygulamalarında dahil edildiği durumlarda, bitkilerin çeşitliliği, yerleştirilecek konumları ayrıntılı olarak belirtilir. Ağaçların büyüme hızı, çevreye yapacakları etkiler de bu aşama da ayrıntılı olarak incelenmelidir.
Bu türden bir proje tasarımında;
- İbreli ve yapraklı ağaçların,
- Çalı gruplarının,
- Mevsimlik ve çok yıllık bitkilerin,
- Su kıyısı bitkilerinin,
- Sarılıcı bitkilerin,
Gibi bitki türlerinin yaşam koşulları ve yerleşik konumları projeye dahil olmalıdır.
Küçük Çaplı Peyzaj Projeleri
Konut amaçlı kullanılan müstakil yapıların, apartmanların ve AVM, iş merkezleri için tasarlanan peyzaj projeleri genellikle küçük ölçekli olup, genellikle bu tür çalışmalarda bir plana ve gerekli izinlere ihtiyaç duyulur. Gerekli izinlerin alınabilmesi içinde, yapısal peyzaj paftası, bitkisel peyzaj paftası, detay paftası verilerine ihtiyaç duyulur.
Bu türden peyzaj çalışmalarında her ne kadar yeteri özen gösterilmediği görülse de, projelendirilmeyen küçük projeler uygulama sırasında veya daha sorasında, yapıların ve bulunduğu konumun alt yapısına, enerji nakil hatlarına zarar verebilir. Bu nedenle projenin uygulanabilir olması için, ilgili kurumlardan detaylı bilgilerin ve izinlerin alınması gerekir
Peyzaj Projelerinin Tasarımı
Peyzaj projelerinin istenen etkiyi yaratması için, öncelikle abartıdan mümkün olduğu kadar kaçınılmalıdır. Bu başarıyı yakalamak için çizgi, şekil-form, ölçü, aralık gibi ögeleri de taşıması gerekir. Bu türden projelerde bütün fikirler bir düzen içerisinde çizgilerle ifade edilir. Projede yer alan çizgilerin inceliği, kalınlığı farklı algılar oluşturur.
Bu nedenle proje gerçekleştirilirken, kolay algılanması gereken kısımları kalın çizgilerle belirtmek yerinde olacaktır. Peyzaj projelerinin şekil ve form bütünlüğünü de sağlaması gerekir. Projede yer alması istenen bir mekan, yol hattı, ağaçlar ve diğer donatılar bu amaçla kullanılabilir.
Daire veya oval şekiller bir bütünlük hissi uyandırırken, kare, dikdörtgen gibi araçlar kesinlik hissi verir. Her peyzaj projesinin bir ölçütü vardır. Ancak gerçek ölçüt, insanların görebildiği kadardır. Bu nedenle tüm unsurların bir bütünlük içerisinde ele alınması, birbirleriyle ilişkilerinin bir düzen dahilinde kurulması gerekir.
Peyzaj Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar
Peyzaj projelerinde ölçeklendirmeye, peyzaj unsurları arasında ilişkileri oluşturmaya özen gösterilmesi gerekir. Mimari bir anlamda bu türden proje planlanıyorsa, mutlaka global anlamda kabul görmüş işaretlemeler yer verilmelidir. Hatta bazı bitki türleri için latince isimlerin kullanılması gerekebilir.
Peyzaj projelerinin çevreye, hatta bulunduğu konumun kültürel yapısına da uyumlu olmasına özen gösterilmelidir. Bu sayede sosyal ve kültürel bir yaşamın bir parçası olabilir. Proje bazında oluşturulan birçok park ve bahçe kendine özgü isimler taşır. Kültür Parkın isimli bir projede, bazı kültürel ögelere yer verilmesi gerekir. Benzer şekilde Gül Parkı isimli bir projede ise, gül çeşitliliğine yer verilmesine özen gösterilmelidir.
Kent Dışı Alanlar İçin Peyzaj Projelendirilmeleri
Peyzaj çalışmalarının bir amacı her ne kadar kentsel yaşamın olumsuzluklarını azaltmak olsa da, kent dışı alanlar içinde peyzaj projelendirmeleri yapılabilir.
Bunlar;
- Karayolları, otobanlar için tasarlanan peyzaj tasarımları,
- Kampüs peyzaj tasarımları,
- Turistik alanlar için tasarlanan peyzaj projeleri,
- Olimpik tesisler için peyzaj projeleri,
- Milli parklar için peyzaj projeleri,
Şeklinde sıralanabilir. Kentsel projelerde izinler genellikle belediyelerden alınırken, turistik projelerde Kültür Bakanlığı izni, milli parklar peyzaj projelerinde Orman Bakanlığı izni gerekir.
ERGA GRANİT